به گزارش روابط عمومی بهنوش ایران، سلنیوم مادهای است که بدن برای حفظ سلامت خود به آن نیاز دارد و در فرایندهای مختلفی همچون تولید مثل، کارکرد غده تیروئید و تولید «دی ان ای» تاثیرگذار است.
ماءالشعیر دارای انواع آنتی اکسیدانها، ویتامینهای گروهB، سلیسیوم، سلنیوم، اسیدهای آمینه، آسپارتیک اسید و گلوتامیک اسید، آلانین، آرژنین، سیستئین، گلیسین، فنیل آلانین، هیستیدین، ایزولوسین، لوسین، لیزین، پرولین، متیونین، سرین، تیروزین، تریپتوفان، والین و فیبرهای محلول میباشند. آنتی اکسیدانها نقش مهمی در خنثی کردن رادیکالهای آزاد دارند و از سرطانی شدن سلولهای بدن جلوگیری میکنند و دارای اهمیت بالینی بسیاری است.
آنتی اکسیدان های غیر آنزیمی شامل ویتامینC، آلفا، ویتامینE ، ویتامین A، آرژنین، سیترولین، سلنیوم، روی، کاروتنوئیدها، فالوونوئیدها و پلیفنلها میباشند.
کشف مزایای سلنیوم هنوز به تحقیق نیاز دارد، اما تاکنون بسیار امیدوار کننده به نظر میرسد. یک بررسی علمی جدید که در مجله آمریکایی تغذیه بالینی منتشر شده است، ارتباط بین سطح بالای سلنیوم و بهبودهای کووید19 را نشان میدهد.
در هنگام بازبینی، محققان دادههای چندین شهر و استان چین را که از سوی کرونا ویروس جدید آسیب دیده اند، غربال کردند. با این حال دلیل این که آنها چین را انتخاب کردند، تنهاکرونا نبود. چین همچنین کشوری است که بیشترین و کمترین میزان مصرف سلنیوم را گزارش کرده است. به این دلیل به نظر میرسد که شهرهای ساحلی از راه ماهیگیری دسترسی به منابع سلنیوم آسان دارند، در حالی که استانهای فقیرنشین داخلی، دسترسی چندانی ندارند.
با بررسی چین به عنوان یک زمینه تحقیقاتی مناسب، نتایج بدون ابهام بود. استانها و شهرهایی که بالاترین میزان مصرف سلنیوم را دارند، بالاترین درصد بهبودی کرونا را داشتند و بالعکس.
داشتن یک سیستم ایمنی با عملکرد مناسب برای دفاع در برابر ارگانیسمهای بیماری زا ضروری است. کمبود برخی مواد مغذی منجر به نقص در عملکرد سیستم ایمنی میشود. برای عملکرد مناسب سیستم ایمنی، دریافت کافی ویتامین های A ،C ،B ،D ،E ، سلنیوم، روی، آهن و اسیدهای چرب امگا 3 در رژیم غذایی لازم است.
با توجه به اینکه سلنیوم یک ماده معدنی مهم برای متابولیسم و فعالیت سیستم اکسیداسیون و احیاء است، ویتامین E از تشکیل رادیکالهای آزاد و آسیب اکسیداتیو به سلولها و بافتها ممانعت میکند. کمبود سلنیوم منجر به اختلال در سلامتی میشود، در حالی که کمبود شدید آن منجر به نقص در ایمنی میشود و بر ایمنی سلولی و ایمنی هومورال اثر میگذارد.
مکمل سلنیوم در افرادی که به کمبود این ماده دچار هستند، منجر به بهبود عملکرد ایمنی میشود. کمبود تغذیهای این عنصر نه تنها پاسخ ایمنی، بلکه خود ویروس را نیز تحت تاثیر قرار میدهد. کمبود سلنیوم نه تنها میتواند آسیب عفونی ناشی از ویروس آنفلوانزا را افزایش دهد، بلکه باعث ایجاد تغییر در ژن ویروس و در نتیجه افزایش حالات ویروس شود.
پروتئین حیوانی، مغز و آجیل، ماهی تن، غلات، تخم مرغ، موز، لبنیات و قارچ از منابع این ماده مغذی است. بنابراین میتوان گفت دریافت کافی سلنیوم بتواند در پیشگیری بیماری کرونا کمک کننده باشد.
تحقیقات تغذیهای و صنایع غذایی نشان داده است که استفاده از ویتامین هایD،E و ریز مغذیهای روی و سلنیوم در افزایش و تقویت سیستم ایمنی بدن در برابر بیماریها از جمله ویروس جدید کرونا بسیار موثر است. همچنین حفظ سطح مناسب ریز مغذیها، به ویژه آنهایی که فعالیت آنتی اکسیدانی دارند، برای مقابله با التهاب و تقویت سیستم ایمنی بدن ضروری است. برخی مطالعات نشان میدهند سلنیوم، سیستم ایمنی بدن را تقویت، عفونت ویروسی و استرس اکسیداتیو و التهاب را کاهش میدهد. به دلیل این عملکردها، بنظر میرسد سلنیوم یک ریز مغذی ضروری در پیشگیری از بیماری کرونا است.
سوءتغذیه، عملکرد سیستم ایمنی بدن را ضعیف میکند. تغذیه متعادل، به ویژه ویتامینها، مواد معدنی و پروتئینهاي کافی، مقاومت در برابر عفونتها را تقویت میکند. بنابراین، فراهم آوردن یک وضعیت غذایی مناسب و رفع کمبود مواد مغذي مرتبط با ایمنی براي پیشگیري و درمان عفونتهاي ویروسی ضروري است. در راستاي کنترل بیماري میتوان به (شستن دست، عدم تماس دستهاي آلوده با صورت و… ، و (خواب کافی، کاهش استرس) و تغذیه و مصرف مکملها اشاره کرد.
چالشهایی در مورد چگونگی حمایت بهینه از سیستم ایمنی بدن در مقابل ویروس کرونا در جامعه عمومی وجود دارد. به عنوان مثال، مصرف کافی پروتئین براي تولید بهینه آنتی بادي بسیار مهم است. کمبود ریز مغذيهایی مانند ویتامین A یا روي، با افزایش خطر عفونت همراه است.
در یک مطالعه فراتحلیل، اشاره شده است که کمبود ویتامین D خطر بستري شدن و مرگ و میر بیماران مبتلا به کرونا را میتواند افزایش دهد. غالباً، وضعیت نامطلوب مواد مغذي با التهاب و استرس اکسیداتیو همراه است، که به نوبه خود میتواند سیستم ایمنی بدن را تحت تأثیر قرار دهد.
در شرایط همهگیري، مصرف غذهاي سالم در اولویت اصلی قرار میگیرد، تا عوارض و حساسیت طولانی مدت ناشی از این بیماري کاهش یابد. با توجه به تحقیقات اخیر، ارائه رژیم غذایی مناسب و تصحیح کمبود مواد مغذي مرتبط با سیستم ایمنی ممکن است براي پیشگیري و درمان عفونتهاي ویروسی ضروري باشد. استیل سیستئین، یک مشتق از اسید آمینه طبیعی است و همچنین اثر آنتی اکسیدانی وکاهش التهاب نیز دارد.
در ادامه تاثیر ویتامینهای مختلف را بر ایمنی بدن مرور میکنیم.
اسیدهاي چرب امگا 3
اسیدهاي چرب امگا 3 گروهی از اسیدهاي چرب اشباع نشده هستند که از طریق مکانیسمهاي مختلف مانند، تقویت فعالیت سلولهايB ، کاهش سایتوکینها و افزایش فاگوسیتوز باعث تقویت سیستم ایمنی میشوند.
ویتامین A
ویتامین A به عنوان ویتامین ضد عفونت نیز شناخته میشود و از بدن در برابر عفونتها دفاع میکند. ویتامین A به عنوان یک عامل ضد التهابی در بهبود عملکرد سیستم ایمنی و یکپارچگی مخاط عمل میکند.
ویتامین D
ویتامین D داراي اثرات ضد میکروبی و آنتی اکسیداتیو مرتبط با عفونت ریه، التهاب مجاري هوایی و بازسازي مجاري هوایی میباشد. مطالعات اخیر حاکی از این است که ویتامین D از عفونتهاي تنفسی، به ویژه عفونتهاي ویروسی جلوگیري میکند. ویتامین D میتواند با جلوگیري از طوفان سایتوکین و نارسایی حاد تنفسی از مرگ و میر بیماران مبتلا به کرونا جلوگیري کند.
ویتامین E
ویتامین E یکی از ویتامینهاي محلول در چربی است که باعث تقویت سیستم ایمنی بدن میشود و از طریق فعالیت آنتی اکسیدانی قوي، به مبارزه با عوامل بیماري زا از جمله باکتريها و ویروسها کمک میکند.
ویتامین B1
ویتامین B1 یا تیامین به پیشگیری از عوارض در سیستم عصبی، مغز، ماهیچهها، قلب، معده و روده کمک میکند. این ویتامین همچنین الکترولیتها را به داخل و خارج از سلولهای عضلانی و عصبی در جریان می اندازد. تیامین کمک میکند تا از بیماریهایی مانند بری بری که شامل اختلالات قلب، اعصاب و دستگاه گوارش است، جلوگیری شود.
ویتامین B6
ویتامین B6 که با نام پیریدوکسین نیز شناخته میشود، از جمله ویتامینهای محلول در آب است. این ویتامین برای سلامت بسیاری از ارگانهای حیاتی بدن لازم و ضروری است. پیریدوکسین در بسیاری از مواد غذایی و خوراکیهایی که مصرف میکنیم وجود دارد و نقش حیاتی را دارد.
ویتامین B12
کوبالامین با کمک به تولید گلبولهاي سفید نقش مهمی در سیستم ایمنی بدن دارد. کمبود ویتامین B12 میتواند باعث عفونتهاي ویروسی شود.
ویتامین C
ویتامین C یا همان اسکوربیک اسید، یک ویتامین محلول در آب است که در بدن انسان ساخته نمیشود. همین مسئله آن را به یک ریز مغذی ضروری برای انسان تبدیل میکند که باید آن را از طریق رژیم غذایی روزانه خود دریافت نماید. ویتامین C همچنین در بدن به عنوان آنتی اکسیدان عمل کرده و از سلولها در برابر آسیب ناشی از مواد شیمیایی مضر موسوم به رادیکالهای آزاد محافظت مینماید.
روي
کمبود روي سیستم ایمنی بدن را کاهش و با افزایش استرس، اکسیداتیو را تضعیف میکند.
سلنیوم
مصرف کافی سلنیوم ایمنی را بهبود میبخشد و التهاب را از طریق تقویت سنتز گلوتامین که نوتروفیلها را از استرس محافظت میکند، کاهش میدهد.
سیستم ایمنی بدن مجموعهاي از سلنوپروتئینها است که براي بیان کامل آنها و فعالیتهاي آنزیمی به منبع سلنیوم بستگی دارد. همچنین کمبود سلنیوم یک عامل خطرناک براي عفونتهاي ویروسی میباشد. پاتوژنها در افراد با کمبود سلنیوم جهش بیشتري نشان میدهند.
مقدار سلنیوم در بیماران بهبود یافته مبتلا به کرونا، به طور قابل توجهی بیشتر از بیماران فوت شده بود. در این مطالعه اشاره شده است که علاوه بر نقش سلنیوم براي حمایت از بیوسنتزهاي سلنوپروتئینی، در پیش بینی بهتر سیر بیماري و شناسایی بهتر بیماران مؤثر است.
نتیجه گیري: پیروي از یک رژیم غذایی متعادل و مکمل با مواد مغذي مناسب ممکن است نقش مهمی در پیشگیري، درمان و مدیریت کرونا داشته باشد. با این حال، آزمایشهاي بالینی بیشتر براي تأیید این یافتهها و ارائه توصیههاي قوي در برابر این بیماري همه گیر لازم است.
منابع
- BaradaranM,AshrafpourM,RezaeiH,SefidgarA.A,SharifiH.Antioxidant activity of different extracts of the Artemisia Annua growing in an area of Babol city. Quarterly Journal of Sabzevar University of Medical Sciences, September & October 2014, 21, 4: 529-539. [Persian]
- Naazeri S, HedayatiM,TavakkoliDarestani A,Ahmadvand H. Relation of menopausal with total Antioxidant capacity, Super Oxide dismutase and catalase activity enzymes.QuarterlyJournalofSabzevarUniversityofMedicalSciences, Autumn2013,20,3: 367 –372. [Persian]
- https://www.mdpi.com/2072-6643/12/8/2358
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7246001/
- Join IP. Calendar, Boosting Immunity: Functional Medicine Tips on Prevention & Immunity Boosting During the COVID-19 (Coronavirus) Outbreak.
- Iddir M, Brito A, Dingeo G, Fernandez Del Campo SS, Samouda H, La Frano MR, et al. Strengthening the Immune System and Reducing Inflammation and Oxidative Stress through Diet and Nutrition: Considerations during the COVID-19 Crisis. Nutrients. 2
- Pereira M. Vitamin D deficiency aggravates COVID-19: systematic review and meta-analysis. Critical reviews in food science nutrition. 2020:1-9.
- http://jams.arakmu.ac.ir/article-1-6415-fa.pdf